Samen voor een sociaal veilige werkomgeving

“We gaan voor een inclusieve samenleving waarin iedereen elkaar verstaat, begrijpt én accepteert. Met een open blik op de wereld, zonder vooroordelen. Een maatschappij waarin ieder mens mee kan doen en zich persoonlijk kan ontwikkelen tot de beste versie van zichzelf.”

Zo beschrijft ons Strategisch Beleidsplan 2024 – 2028 wat de bibliotheek wil betekenen voor het werkgebied. Dit begint in onze eigen organisatie. Een respectvolle organisatie waar we naar elkaar luisteren en elkaar proberen te begrijpen. En waar we elkaar kunnen en mogen aanspreken als we ergens minder blij mee zijn.

Deze gedragscode laat zien wie we willen zijn. Het beschrijft de kernwaarden en principes die je helpen integer te handelen tegenover je collega’s, gebruikers van de bibliotheek en samenwerkingspartners. Het gaat over de manier waarop wij ons werk doen, ongeacht waar je werkt binnen onze organisatie.

Respect is elke dag het juiste doen, zelfs als niemand kijkt. Elke dag het juiste doen gaat verder dan het naleven van regels. Het gaat erom dat we samen een sociaal veilige werkomgeving vormen waarin we respectvol met elkaar omgaan. Een omgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn, we fysiek en mentaal gezond ons werk kunnen doen, fouten mogen maken en onze expertises optimaal kunnen inzetten in ons werk.

In die omgeving is geen ruimte voor ongewenste omgangsvormen, fraude, corruptie, pesten, seksuele intimidatie, discriminatie, agressie of geweld. Zie je zulke dingen ontstaan, durf dan terug te vallen op deze gedragscode om je te helpen het juiste te doen. Of dat nou het onderling aanspreken is, het durven melden van ongewenst gedrag of jezelf een spiegel voorhouden.

Bert Hogemans
Directeur-bestuurder
19 september 2025
 

Waarom een gedragscode?

We vinden het belangrijk dat je onze gedragscode begrijpt en kunt uitdragen. Wanneer je vragen hebt over onze code, over het naleven ervan of andere ethische punten die je tijdens je werk tegenkomt, neem dan contact op met je leidinggevende of de HR-afdeling. Onze gedragscode is bedoeld om onze kernwaarden te weerspiegelen en uit te dragen, elke dag weer. We verwachten van alle leidinggevenden dat ze het goede voorbeeld geven en dat onze kernwaarden de basis vormen van alle werkafspraken.

Doel en Toepassing
Deze gedragscode geldt voor alle medewerkers, vrijwilligers, uitzendkrachten, bestuurders en leden van de Raad van Toezicht. Naast deze algemene gedragscode kunnen aanvullende richtlijnen van toepassing zijn per functie of aandachtsgebied. De code helpt medewerkers om integer te handelen en geeft aan hoe om te gaan met dilemma’s in de werkomgeving.

Borgen van de gedragscode
Het hebben van een gedragscode is niet genoeg, we moeten ook zorgen dat het geborgd wordt in de organisatie. We gaan dat als volgt doen:
• We voegen de gedragscode toe aan het welkomstpakket voor nieuwe medewerkers
• We brengen de gedragscode onder de aandacht bij onboarding bijeenkomsten
• We peilen tijdens teamoverleggen en ontwikkelgesprekken hoe collega’s de werksfeer ervaren en wat ieders bijdrage is of kan zijn aan een fijne werksfeer.
• We communiceren tenminste 1x per jaar over de gedragscode.
• We nemen de gedragscode op in de PDCA cyclus om de actualiteit te blijven waarborgen.

Kernwaarden en Gedrag in de Praktijk

De gedragscode is mede gebaseerd op de vier kernwaarden (zie hierboven) die de Bibliotheek hanteert, deze 4 kernwaarden geven richting aan het handelen binnen de organisatie:

We stimuleren groei en ontwikkeling
We moedigen elkaar aan om te leren van fouten, feedback te gebruiken en innovatief te denken.We spelen actief in op maatschappelijke trends en feedback van gebruikers
We laten ons niet politiek, commerciëel of religieus beïnvloeden
We moedigen elkaar aan om zelfstandig te denken en integer te handelen.
We mogen trouw zijn aan onze eigen persoonlijkheid, idealen, waarden en overtuigingen
We respecteren de waarden en overtuigingen van anderen.
We verwelkomen iedereen met open belangstelling
We zijn nieuwsgierig naar alle mensen en stimuleren het stellen van vragen
We staan open voor feedback en willen uitsluiting bestrijden
We halen en delen kennis en inspiratie met elkaar, met bibliotheken, met partners en met gebruikers.
We bieden ruimte voor creativiteit, positiviteit en initiatief
We dragen bij aan een prettige, veilige en ondersteunende werkomgeving.

Algemene gedragsregels

We zijn samen verantwoordelijk voor een fijne werkomgeving. Als een situatie voorkomt waar we de gedragscode niet duidelijk kunnen toepassen maken we dit bespreekbaar met collega’s en leidinggevenden. We handelen dan in de geest van de gedragscode: met respect het juiste doen, in het verlengde van onze kernwaarden.
• Wij gaan binnen de Bibliotheek Gelderland Zuid met respect met elkaar om.
• We discrimineren niet, sluiten niemand buiten en pesten heeft geen plaats in onze organisatie.
• We zeggen er iets van als we iemand dit soort gedrag zien of horen vertonen.
• We behandelen iedereen gelijk en bieden iedereen gelijke kansen.
• We zijn ons bewust van het feit dat verschillende functies verschillende verantwoordelijkheden kennen.
• We gaan zorgvuldig om met vertrouwelijke informatie van bezoekers en elkaar. Onder vertrouwelijke informatie wordt verstaan informatie verkregen over huiselijke en financiële omstandigheden.
• We onthouden ons van elke vorm van seksuele benadering en misbruik ten opzichte van elkaar en onze bezoekers.
• We raken elkaar en bezoekers niet op zodanige wijze aan dat deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard ervaren zal worden.
• We zien erop toe dat er geen seksueel geladen of kleinerend/beledigende opmerkingen gemaakt worden. Datzelfde geldt voor discriminerende of andere ongepaste opmerkingen.
• We melden gedragingen die niet passen bij integer gedrag bij leidinggevende of begeleider. Is er een reden waardoor dit niet kan, dan melden we het bij de HR-specialist, de directeur-bestuurder of de externe vertrouwenspersoon.
• We gebruiken tijdens het werk nooit alcohol of drugs en voorkomen dat we, als we aan ons werk beginnen, (nog) onder invloed zijn.
• Wij mogen een persoonlijk aardigheidje of geste als dank voor een samenwerking accepteren. Wij accepteren geen geldbedragen of cadeaus waarvan we de waarde in alle redelijkheid boven de €25,- moet worden geschat. In overleg met de directeur-bestuurder kan, in voorkomende gevallen, van deze afspraak worden afgeweken.
• We werken alleen mee aan opnamen, interviews, en publicaties wanneer hierover afstemming is geweest met Marcom. • Wij behandelen spullen die we in bruikleen hebben van de bibliotheek net zo goed als onze eigen spullen. We volgen de afspraken die we over dat gebruik hebben vastgelegd en houden ons aan wet- en regelgeving.

Wij zijn allemaal verantwoordelijk voor een goede naleving van deze gedragscode. Hierbij geven leidinggevenden en begeleiders het goede voorbeeld. Zij zien toe op de naleving en bepalen, indien nodig, welke actie noodzakelijk of wenselijk is. Bij de directeur-bestuurder rust de eindverantwoordelijkheid en de verplichting om ons van voldoende informatie te voorzien om de gedragscode na te kunnen leven.
 

Wat kun je doen als je ongewenst gedrag en/of (zelfs) een misstand signaleert?

Beslisboom signalering ongewenst gedrag/misstand
Helaas kun je toch met negatief gedrag te maken krijgen op de werkvloer. Deze code beschrijft wat je kunt doen als je met ongewenst gedrag of een misstand wordt geconfronteerd.

Ongewenst gedrag is gedrag dat als bedreigend, vernederend of intimiderend wordt ervaren. Voorbeelden van ongewenst gedrag zijn seksuele intimidatie, discriminatie, agressie, geweld en pesten (zie bijlage voor enkele voorbeelden).

Een misstand is een situatie waarbij het maatschappelijk belang in het geding is en er sprake is van een overtreding van de wet en/of (dreigend) gevaar voor de volksgezondheid of personen.

Onderstaande beslisboom geeft aan waar je je kunt melden afhankelijk van de situatie waarin je je bevindt.

Klachtenregeling (bij ongewenst gedrag)

Als er geen oplossing in overleg met je leidinggevende, HR of de vertrouwenspersoon mogelijk is, kun je gebruik maken van de formele klachtenregeling. In dat geval wordt je klacht voorgelegd aan een onafhankelijke klachtencommissie (mail: juristen@arboned.nl). De Bibliotheek Gelderland Zuid maakt gebruik van de expertise en menskracht van ArboNed om de klachtencommissie te bemensen. Bijlage: de klachtenregeling is op te vragen bij HR / hr@obgz.nl

Klokkenluidersregeling (bij melden van een misstand)

De Bibliotheek gaat zorgvuldig om met een (vermoeden van) misstand en maakt daarom gebruik van de Klokkenluidersregeling. In deze regeling staat dat melders van een (vermoeden van) misstand, die te goeder trouwe handelen, bescherming genieten. Hiermee draagt deze regeling bij aan een open en veilige werkomgeving. Bijlage: de klokkenluidersregeling is op te vragen bij HR / hr@bgz.nl

Vertrouwenspersoon ArboNed
De onafhankelijke vertrouwenspersoon van ArboNed kan vertrouwelijkheid beloven en hoeft geen rekening te houden met andere belangen dan die van jou. De vertrouwenspersoon onderneemt niets zonder jouw toestemming. Vertrouwenspersonen hebben wel een meldingsplicht als blijkt dat anderen in gevaar kunnen zijn. Daarnaast is er geen wettelijk beroepsgeheim voor vertrouwenspersonen. Om transparantie te bevorderen stelt de vertrouwenspersoon een jaarverslag op. Bijlage: het document over de vertrouwenspersoon is op te vragen bij HR / hr@obgz.nl

Maatregelen

Met deze code willen we duidelijk maken welk gedrag we graag zien in onze organisatie en welk gedrag we als ongewenst beschouwen. Handelt iemand in strijd met de gedragsregels in de code, de wet of met algemeen geldende normen en waarden, dan kan de directeur-bestuurder de volgende disciplinaire maatregelen nemen, afhankelijk van de ernst en de aard van de overtreding:

1. Officiële waarschuwing (schriftelijk of mondeling)
2. Schorsing
3. Al dan niet tijdelijke ontzetting uit de functie en indeling in een andere functie
4. Opschorting van loon
5. Ontslag of ontslag op staande voet 

Bijlagen
De bijlagen zijn op te vragen bij HR / hr@obgz.nl