De Educatie-afdeling van Bibliotheek Gelderland Zuid zet zich dagelijks met hart en ziel in om een zo rijk mogelijke taalomgeving te creëren voor álle kinderen in ons werkgebied. Dat doen we door leesplezier en mediawijsheid te stimuleren bij kinderen, op (voor)school en thuis. We organiseren projecten voor en met de kinderopvang en peutergroepen, basisscholen, middelbare scholen en mbo-onderwijs. In 2020 hebben we 21.173 kinderen en leerlingen* bereikt met in totaal 831 activiteiten en projecten. Daarnaast bereikten we een groot aantal kinderen met onze digitale challenges van de BiebBoys tijdens de corona-lockdown.

Bibliotheek op school
Via de Bibliotheek op school (dBos) zetten school en bibliotheek zich samen in voor het vergroten van taalvaardigheid, leesmotivatie en mediawijsheid. In 2020 waren er 49 Bibliotheken op school in ons werkgebied. Naast een flinke collectie biebboeken bieden we docenten ondersteuning in het vergroten van expertise rond (voor)lezen, leesplezier en digitale geletterdheid. Uit onderzoek blijkt dat deze aanpak effectief is in de strijd tegen laaggeletterdheid. Kinderen met een dBos lezen meer en hebben een betere leesvaardigheid dan kinderen zonder dBos.

BiebExperts
BiebExperts zijn leerlingen die meehelpen in de Bibliotheek op school en hun klasgenoten leestips geven. Jeremiah (9 jaar), BiebExpert op basisschool De Klumpert in Nijmegen, kon toen hij zeven jaar geleden van Aruba naar Nederland verhuisde bijna geen Nederlands. Thuis wordt Papiaments gesproken. Hij is boeken gaan lezen om beter Nederlands te leren: “Als je leest dan leer je nieuwe woorden kennen. Woorden die je moeilijk vindt leer je ook beter uitspreken. Ik word rustig en ontspannen van lezen. Omdat je dan helemaal jezelf bent en niet aan andere dingen denkt, alleen aan dat boek.”

BiebBoys
Tijdens de eerste lockdown waren alle scholen dicht. Om leerlingen te blijven stimuleren om te lezen, ontstonden nog diezelfde week de BiebBoys. Educatiemedewerkers Joran en Kees, maakten samen met collega Petra in totaal 34 filmpjes vanuit de bibliotheek. Met opdrachten over theaterlezen, luisterboeken luisteren, leesforten bouwen, strips maken en nog veel meer. Een groot succes! Meer dan 30 bibliotheken door het hele land deelden de filmpjes met hun achterban. In september ontstond ‘BiebBoys in de klas’; maandelijks een lespakket voor de groepen 5 t/m 8 voor een uitdagende les rondom leesbevordering.

Leesmotivatie op het vmbo
De leesvaardigheid en leesmotivatie van Nederlandse jongeren lopen sterk terug. Hoe ouder ze worden, hoe minder leesplezier ze beleven. Daarom werken we nauw samen met het voortgezet onderwijs. Marion Kloppenburg, docent Nederlands op vmbo-school Het Westeraam in Elst: “In 2020 zijn alle eerstejaars naar de bibliotheek in Elst geweest voor een ‘Boekbezoek’. De leerlingen leerden de collectie van de bibliotheek kennen en kregen hulp bij hun boekenkeuze. Leerlingen uit de tweede klassen deelden in groepjes leeservaringen met elkaar via het project ‘Let’s talk about books’. Het project ‘B/Slash’ met de derdejaars was fantastisch! Ineens zat ik met een klas vol derdejaars die aan het lezen waren. In eerste instantie druipt de verveling van hun gezicht, maar als de B/Slash-boeken zijn toegelicht weten ze niet hoe snel ze een boek moeten pakken.“

Leesplezier thuis met de VoorleesExpress
Met het project de VoorleesExpress stimuleren we de taalontwikkeling van kinderen met een taalachterstand en verrijken we de taalomgeving thuis. In 2020 hebben voorlezers in 123 gezinnen twintig weken lang voorgelezen, zowel online als offline. In het gezin introduceert de voorlezer het voorleesritueel en doet taalspelletjes samen met het kind. De ouders krijgen handvatten om het voorlezen zelf over te nemen. Aniek Nix, voorlezer bij de VoorleesExpress Nijmegen, begon in februari met voorlezen bij het gezin thuis, maar moest in maart al snel overstappen op online contact: “Toen de lockdown eraan dreigde te komen, heb ik nog snel een flinke stapel boeken voor mijn voorleeskind gehaald in de bieb. Daarna zijn we gaan Skypen. Ik zorgde ervoor dat we hetzelfde boek hadden, zodat ik het kon voorlezen en hij kon meekijken.” Via de online verbinding liet Aniek hem haar kamer zien, en benoemde alles wat ze zag. Zo leerde hij steeds meer woordjes. Aniek: “Naarmate ik meer aan hem voorlas, ging hij de verhalen zelf ook meer als een verhaaltje voorlezen. Daarin zag ik hem erg groeien.” Aniek bouwde een hechte band op met haar voorleeskindje. Inmiddels heeft ze weer een nieuw voorleesgezin.

Benieuwd naar onze educatieprojecten? Neem een kijkje op www.obgz.nl/educatie.

* Inclusief enkele doublures omdat sommige leerlingen aan meerdere activiteiten hebben deelgenomen.

BiebExpert Jeremiah

Opnames van de BiebBoys in het Vrijheidsmuseum Groesbeek